کامر/روتز TS3 «کامر ناکر»، سال ۱۹۵۴
یک اسم عجیب با موتوری عجیبتر. موتور ۳/۳ لیتری کامر TS3 بهصورت توربوشارژر و با پیستون مخالف ساخته شده است. طراحی پیستونها به این صورت است که هر کدام از سیلندرها دو پیستون در خود دارند که تاجهای آنها در مقابل یکدیگر قرار میگیرند و خبری از چیزی به نام سرسیلندر هم نیست. این موتورها بهصورت سه سیلندر و دیزل دو زمانه بودهاند و یک میللنگ نیز داشتهاند. این در حالی است که بسیاری از موتورهای با پیستونهای مخالف، دو میللنگ دارند. گروه «روتز» قصد داشته تا از این موتور برای پیشرانه تراکهای برند «کامر» استفاده کند.
Commer bus with TS3 engine
TS3 ترکیبی فوقالعاده ارائه داده و با گشتاور ۳۶۶ نیوتنمتری خود، در سطحی بالاتر نسبت به بسیاری از دیزلهای بزرگتر زمان خود قرار داشته است.
Commer engine diagram
Commer TS3 3-cylinder, 6-piston engine
میللنگهای دوقلوی لنکستر، سال ۱۹۰۰
کمپانی لنکستر موتور که در سال ۱۸۹۹ در انگلستان تأسیس شده بود، یک سال بعد مدل لنکستر تِن را ارائه کرد که برای پیشرانه چرخهای عقب خود از یک موتور چهار لیتری تخت-دوقلو با دو میللنگ استفاده میکرد. یکی از میللنگها در بالای دیگری قرار میگرفت و هر پیستون دارای سه شاتون بود؛ دو شاتون سبکتر بیرونی و یک شاتون سنگینتر در داخل. شاتونهای سبک به یکی از میللنگها و شاتونهای سنگین به میللنگ دیگر متصل میشدند. سپس دو میللنگ در جهت مخالف یکدیگر میچرخیدند. نتیجه قدرتی به اندازه ۱۰/۵ اسببخار در ۱۲۵۰ دور بر دقیقه و عدم لرزش، به شکلی خارقالعاده بود. چیزی که بیشتر شبیه به یک شاهکار مهندسی است.
Lanchester twin-crank twin schematic
چیزِتا-مورودور/چیزِتا V16T، سال ۱۹۹۲
سوپرماشین تولید محدود چیزِتا V16T موسوم به چیزِتا-مورودور بهواسطهی موتورش شناخته شده است. موتور ۶ لیتری V-16 با قدرت ۵۶۰ اسببخار بهعنوان قلب تپنده چیزِتا، در واقع یک V-16 نیست. اگر ترتیب احتراق و ساختار را درنظر بگیریم، این موتور بیشتر دو V-8 تخت است که از یک بلوک مشترک استفاده میکنند و با یک جعبه تایم مرکزی به هم متصل شدهاند. البته این موضوع چیزی از دیوانگی این موتور کم نمیکند؛ چرا که این موتور بهصورت عرضی قرار گرفته و یک محور میانی قدرت را به محور ترانسآکسل در عقب منتقل میکند.
Cizeta Moroder V16T 6.0-liter V-16 engine
از مدل چیزِتا تنها تعداد اندکی ساخته شده و کمتر میتوان با آنها ملاقات کرد. ضمن اینکه تعداد دقیق تولید آن اعلام نشده است.
Cizeta Moroder V16T
Cizeta Moroder V16T
پیستون مخالف گابرون-بریلی
موتور «کامر ناکر» در واقع از این خانواده موتورهای فرانسوی پیستون مخالف الهام گرفته شده است؛ موتورهای ۲، ۳ و ۴ سیلندری که تا اوایل دهه ۱۹۲۰ میلادی در چرخه تولید قرار داشتهاند. اگر حالت دو سیلندر را در نظر بگیرید، دو پیستون به شکل معمول، میللنگ را به گردش درمیآورند. در کنار اینها، دو پیستون دیگر قرار دارند که در راستای قائم، در جهت مخالف پیستونهای قبلی قرار گرفتهاند و با یک کراسهد متصل شدهاند. در نتیجه، این کراسهد دو شاتون بلند متصل به میللنگ را در ۱۸۰ درجه نسبت به پیستونهای پایینی به حرکت درمیآورد. پیستونهای مخالف بخش سرسیلندر را تشکیل میدهند. یک موتور ۶ سیلندر در این طراحی دارای ۱۲ پیستون و یک میللنگ است که صلبیت پیچشی آن در حدّ یک «ماکارونی» است!
۱۹۰۰ car with Gobron-Brilli
نمونههای تولیدی این موتور حجمی بین ۲/۳ لیتری برای موتورهای دو سیلندر تا ۱۱/۴ لیتر برای موتورهای شش سیلندر داشتهاند. همچنین یک موتور غولآسای ۱۳/۵ لیتری چهار سیلندر مسابقهای نیز وجود داشت که با رانندگی لوئیس ریگولی (Louis Rigolly) در اوستلند بلژیک در سال ۱۹۰۴، اولین خودرویی بوده که به سقف سرعت ۱۰۰ مایل (۱۶۰/۹ کیلومتر) بر ساعت رسیده است. در همین حال، در این ایده دیوانهوار فرانسوی، صورتی خام از انژکتور سوخت نیز به کار برده شده است.
آدامز فارول، سال ۱۹۰۴
اگر فکر میکنید که چرخش موتور در پشتسرتان ایده جالبی است، پس حتماً از مدل آدامز-فارول خوشتان خواهد آمد. البته تمام قسمتهای این موتور در حال چرخش نبودهاند؛ بلکه فقط سیلندرها و پیستونها حرکت میکردهاند و میللنگ در این موتورهای ۳ و ۵ سیلندر ثابت بوده است. در این موتور، سیلندرها که بهصورت شعاعی قرار گرفتهاند، بهصورت هوا-خنک هستند و هنگامی که موتور شروع به کار میکند، بهعنوان «فلایویل» عمل میکنند. این موتور برای زمان خود، وزن بسیار کمی داشته و یک موتور ۴/۳ لیتری سه سیلندر برابر ۸۶ کیلوگرم و وزن موتور ۸ لیتری پنج سیلندر ۱۲۰ کیلوگرم بوده است.
Popular Mechanics Chrysler multibank engine ad
این خودروها بهصورت موتور عقب ساخته شدهاند و بخش سرنشین آن، با فاصله زیاد در جلو قرار گرفته است؛ شرایطی مناسب برای دریافت بیشترین آسیب در یک تصادف. با توجه به ضعفهای مکانیکی روزهای نخستین خودروسازی، میتوان تصور کرد که شرایط راحتی با این موتور ۱۲۰ کیلوگرمی با دور موتور ۱۰۰۰ در عقب چگونه بوده است.
کرایسلر A57 مولتیبانک
۳۰ سیلندر، ۵ بانک، ۵ کاربراتور، ۵ دلکو، ۲۰/۵۶ لیتر حجم موتور؛ اینها مواردی است که «دیترویت» همراه با آنها برای جنگ آماده شده است. کرایسلر A57 را با عجله برای یک قرارداد ساخت موتور تانک جنگ جهانی دوم ساخت که در آن از حداکثر المانهای نامتعارف ممکن استفاده شده بود. این موتور از پنج بخش ۴۱۱۳ سیسی شش سیلندر تشکیل شده بود که بهصورت شعاعی در اطراف یک محور مرکزی قرار گرفته بودند. در نتیجه قدرتی به میزان ۴۲۵ اسببخار برای تانکهای لی M3A4 و شرمن M4A4 تولید میشد.
M4 Sherman tank
بریتیش ریسینگ موتورز H-16
با این که موتورهای مسابقهای خودشان از عجایب دنیای خودروسازی هستند، ولی BRM H-16 آنقدر از این نظر جلبتوجه میکرد که نمیتوان بیتفاوت از کنار آن گذشت. موتور ۳ لیتری BRM با ۳۲ سوپاپ با عنوان H-16، در واقع دو موتور تخت هشت سیلندر است که در راستای افقی به هم متصل شدهاند. H-16 که طراح آن، تونی رود (Tony Rudd) بوده، با داشتن قدرتی به میزان بیش از ۴۰۰ اسببخار، به علت داشتن وزن زیاد چندان مقرونبهصرفه نبوده است. تنها پیروزی با این موتور برای تیم فرمول یک BRM، در سال ۱۹۶۶ در گرند پری امریکا با رانندگی جیم کلارک (Jim Clark) حاصل شده است.
British Racing Motors H-16 flat-16 engine diagram
البته این تنها موتور ۱۶ سیلندر BRM نبود و مهندسان این شرکت یک موتور ۱/۵ لیتری V-16 را نیز توسعه دادند؛ موتوری که تا ۱۲ هزار دور بر دقیقه پیش میرفت و قدرتی تقریباً برابر ۴۸۵ اسببخار تولید میکرد.